تفکر انتقادی و تفکر نقادانه راهی است برای درستاندیشیدن. فرآیندی است که در آن مراحل مختلفی سپری میشود. ابتدا دادهها توسط ذهن تشخیص داده میشوند و سپس به تحلیل و ارزیابی آن میپردازد. تفکر انتقادی مهارتی است که به ذهن کمک میکند تا اندیشههای خود را دقیقتر و قابل دفاعتر مدیریت کند. این سبک تفکر، یک تفکر مستقل است که در شناخت و داوری به کمک ما میآید.
مهارت تفکر انتقادی
حتماً شما هم با افراد متعصب و قضاوتگر در زندگی خود مواجه شدهاید. شما ابتدا باید از درون خود یک تغییر ایجاد کنید تا بتوانید از شر تعصبات و پیش داوریها رهایی یابید و روی افراد دیگر نیز تأثیر بگذارید. تفکر انتقادی شما را به شهامت فکری میرساند و باورها و انگارههای ذهنی شما را به چالش میکشد. گاهی بسیاری ازاندیشههای ما گمراهکنندهاند ولی به لحاظ عقلی موجهاند اما با رویارویی آنها میترسیم. اندیشه انتقادی ما را به سمتی سوق میدهد که از «پذیرش» منفعلانه و نسنجیده آنچه «یاد گرفتهایم» بپرهیزیم.

امروزه بعضی از تفکراتی که در جامعه یا گروه اجتماعیِ ما (در شهر، دانشگاه یا گروه دوستان) بهشدت پذیرفتهشدهاند ممکن است با چاشنی تحریف و دروغ عمراه باشد. برای اینکه، در چنین شرایطی، بااندیشیدن خودمان و نحوه تفکرمان صادقانه مواجه شویم، نیازمند شهامتیم. شهامتی که از تفکر انتقادی قدرت میگیرد و البته بهای آن هم این است که دیگر همرنگ جماعت نباشیم.
مراحل تفکر انتقادی در یک نگاه کلی
در ادامه به مراحل اندیشه نقاد خواهیم پرداخت. پیشگامان عرصه پژوهش با افتخار مقالات و منابع معتبر را به صورت تخصصی ترجمه کرده و در اختیار شما قرار می دهد.
مشخص کردن مسأله یا سؤال
دقیق بودن اهمیت بالایی دارد. هرچه مسأله مشخصتر و واشضحتر باشد، پیدا کردن راهحل و پاسخ آسانتر است.
جمعآوری دادهها، نظرات و استدلالها.
جمعآوری دادهها نیازمند منابع مختلف است. منبعهایی کهایدهها و دیدگاههای مختلفی را در خود جا دادهاند.
تجزیه و تحلیل و ارزیابی دادهها
در این بخش است که تفکر انتقادی نقشی پررنگ به خود میگیرد. چه منابعی قابل اعتماد هستند؟ آیا نتیجهگیری با دادهها تناسب دارد و از منابع معتبر استفاده شده است؟
شناسایی فرضیهها
بی طرفانه بودن منبعها و دادهها در این مرحله اهمیت زیادی دارد. همچنین پاسخ به سؤالات مطرح شده باید در صحت و اطمینان کمل باشد. از جهت اینکه پاسخی مغرضانه نباشد
اولویتبندی اطلاعات
مهمترین اطلاعات کدام هستند؟ چقدر باید برای آن دادهها نمونهگیری کرد؟ آیا همه نظرات و استدلالها به مشکلی که میخواهید حل کنید مرتبط است؟
تصمیمگیری و به نتیجهگیری
نقاط قوت و ضعف تصمیم را بسنجید. نتیجههای مختلف و تبعات آن را بررسی کنید.
ارائه نتیجه
حالا وقتش رسیده است که خورشید تفکر انتقادی بر روی همه کسانی که ذینفع نتیجه هستند تابانده شود!
فردی که روی تفکر انتقادی کار کند و آن را درون خود تقویت کند، دارای چند خصوصیت رفتاری و فکری میشود که در ادامه به آن خواهیم پرداخت:
ویژگی های متفکر انتقادی
- متفکر انتقادی ارتباط میان نظرات مختلف را درک میکند.
- به صورت مستقل میتواند مباحث و موضوعات موجود را تشخیص داده و با دیگران نیز در مورد آن گفت و گو کند.
- از مهمترین خصلتهای متفکر نقاد توانایی دفاع از اصول، ارزشها، ایدهها و عقایدش است.
- فهم کردن اهمیت مباحث و ارتباط میان موضوعات وایدههای از خصوصیات متفکر انتقادی است.
- تقویت تفکر انتقادی در او باعث میشود خطاهای هر موضوع و عدم ثبات منطقی را نیز تشخیص میدهد.
- او با پرورش تفکر انتقادی رویکرد و نگرشی سیستماتیک بوده و با ثبات نسبت به مشکلات و مسائل زندگی دارد.
فواید تفکر انتقادی چیست؟
چرا تفکر انتقادی همیشه مورد حمایت و تشویق بوده است؟ چرا این روزها بیشتر از همیشه روی این مهارت حرفزده میشود؟ در ادامه به مهمترین فواید تفکر انتقادی میپردازیم.
بر انگیختن کنجکاوی
کنجکاوی و کشف کردن جهان بینی بزرگتری به آدمیان میبخشد. درک عمیق از این جهان با کنجکاوری همواره همراه است. انسانها در طول زندگی همیشه در حال کنجکاوی بودهاند و این ویژگی آنها باعث شده است انسانها همیشه در حال یادگیری باشند و در نهایت از آنها به نتایج جدیدی دست یابند.
تقویت خلاقیت
خلاقیت بخش جدایی متفکران منتقد است! هر چقدر فرد روی خلاقیت خود سرمایهگذاری کرده باشد به میزان همان در تقویت این تفکر نیز مؤثر است و فرد برای رائه راهکارهای مختلف در برابر یک مسأله، باتکار و خلاقیت به خرج میدهد.
تقویت توانایی حل مسأله
هر کسی میتواند با پرورش تفکر انتقادی در رویارویی با مشکلات به یک قدرت مهم برسد! قدرت حل مسأله آن چیزی است که فرد به عنوان یک ابزار مهمم در دست دارد و با استفاده از تفکر نقاد خود راه حلهای ابتکاری ارائه میدهد.
با داشتن تفکر انتقادی و خلاق، موفقیت را در تمام بخشهای زندگی خواهید داشت! شما ارتباطات خود را با جهان هستی قویتر میکنید و میتوانید شغل مناسبی برای خود پیدا کنید. از همه مهمتر آنکه میتوانید بسیاری از مسائل و مشکلات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خود را با شیوه تفکر انتقادی بررسی و حل کنید.
منبع
https://www.insperity.com/blog/critical-thinking-skills/
https://www.indeed.com/career-advice/career-development/critical-thinking-skills
هیچ دیدگاهی نوشته نشده است.